Μετά από δύο χρόνια αιματηρού πολέμου, ένα νέο κεφάλαιο φαίνεται να ανοίγει στη Γάζα, καθώς η οργάνωση Χαμάς παρέδωσε όλους τους ζωντανούς ομήρους που κρατούσε, στο πλαίσιο της πρώτης φάσης του ειρηνευτικού σχεδίου του Προέδρου των ΗΠΑ για τη Λωρίδα της Γάζας. Η συμφωνία προέβλεπε την έναρξη κατάπαυσης του πυρός την Παρασκευή το μεσημέρι και την είσοδο αυξημένης ανθρωπιστικής βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα.
Σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές, η Χαμάς παρέδωσε 20 ζωντανούς ομήρους στην Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, μεταξύ των οποίων και άτομα που είχαν απαχθεί κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, η οποία στοίχισε τη ζωή σε περίπου 1.200 ανθρώπους στο νότιο Ισραήλ. Ωστόσο, παραμένει ανοικτό το ζήτημα γύρω από την επιστροφή των σορών των νεκρών ομήρων, καθώς η Χαμάς έχει επιστρέψει μόνο τέσσερις, παρά τη ρητή πρόβλεψη της συμφωνίας ότι όλοι θα παραδίδονταν έως το μεσημέρι της Δευτέρας. Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ απελευθέρωσε 250 Παλαιστίνιους κρατούμενους που εξέτιαν ποινές ισόβιας κάθειρξης και 1.718 κρατουμένους από τη Γάζα, μεταξύ αυτών και 15 ανήλικους. Παρότι ο κατάλογος δεν περιλαμβάνει υψηλόβαθμα στελέχη όπως ο Μαρουάν Μπαρούτι, η απελευθέρωση προκάλεσε σκηνές πανηγυρισμών στις παλαιστινιακές πόλεις.
Η πρώτη φάση της συμφωνίας περιλαμβάνει και μερική αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων, οι οποίες πλέον ελέγχουν περίπου το 53% της Γάζας. Πρόκειται για το πρώτο από τρία στάδια αποχώρησης, σύμφωνα με το σχέδιο Τραμπ. Την τήρηση της εκεχειρίας θα επιτηρεί πολυεθνική δύναμη περίπου 200 στρατιωτών υπό αμερικανική εποπτεία, με συμμετοχή από την Αίγυπτο, το Κατάρ, την Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Το ειρηνευτικό σχέδιο, αποτελούμενο από 20 σημεία, προβλέπει ότι εφόσον υπάρξει πλήρης αποδοχή και από τις δύο πλευρές, «ο πόλεμος θα λήξει άμεσα». Η Γάζα θα αποστρατιωτικοποιηθεί και θα καταστραφούν όλες οι στρατιωτικές και τρομοκρατικές υποδομές. Στη συνέχεια, θα διοικηθεί προσωρινά από επιτροπή Παλαιστίνιων τεχνοκρατών, υπό την εποπτεία του λεγόμενου «Συμβουλίου Ειρήνης» που θα προεδρεύει ο Τραμπ, με τη συμμετοχή του πρώην Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ. Σε μεταγενέστερο στάδιο, η διακυβέρνηση θα μεταφερθεί στην Παλαιστινιακή Αρχή, μετά την ολοκλήρωση θεσμικών μεταρρυθμίσεων. Η Χαμάς δεν θα έχει κανέναν ρόλο στη μελλοντική διοίκηση της Γάζας, αν και τα μέλη της θα δικαιούνται αμνηστία εφόσον δεσμευτούν σε ειρηνική συνύπαρξη ή θα τους προσφέρεται ασφαλής διέλευση προς άλλες χώρες. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί ένα «Οικονομικό Σχέδιο Ανάπτυξης της Γάζας» με διεθνή χρηματοδότηση για την ανοικοδόμηση του τόπου.
Ωστόσο, οι επόμενες φάσεις της συμφωνίας αναμένεται να συναντήσουν σοβαρά εμπόδια. Η Χαμάς δεν έχει δεσμευθεί για τον αφοπλισμό της, ενώ ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου φαίνεται να αντιδρά στη συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής στη μεταπολεμική διοίκηση. Παράλληλα, η έλλειψη σαφούς χρονοδιαγράμματος για την πλήρη αποχώρηση του Ισραήλ δημιουργεί αμφιβολίες για τη βιωσιμότητα της εκεχειρίας. Το μέλλον της Γάζας παραμένει αβέβαιο. Εάν οι δύο πλευρές καταφέρουν να διατηρήσουν την εύθραυστη εκεχειρία, το σχέδιο θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής. Αν όμως οι διαφωνίες υπερισχύσουν, η περιοχή κινδυνεύει να επιστρέψει σύντομα στον φαύλο κύκλο της βίας και της καταστροφής.
